Voor u ligt de programmabegroting 2024-2027. Deze vormt de verdere uitwerking van de Kadernota 2024 die op 6 juli 2023 door uw raad is vastgesteld. Als gemeente bevinden wij ons al een tijdlang in een situatie waarin grote opgaven de aandacht van Rijk, provincies en gemeenten hebben. Klimaat, Duurzaamheid, Wonen en Mobiliteit zijn landelijk (soms zelfs wereldwijd) en lokaal actueel, en vragen terecht meer en meer om concrete acties en oplossingen. En hoewel, sinds het behandelen van de Kadernota 2024, het kabinet Rutte IV inmiddels demissionair is geworden, zien wij geen reden om de aandacht op deze thema’s te laten verslappen.
Dit temeer omdat de stad en haar inwoners en organisaties dit van ons vragen en verwachten. Nieuwegein staat voor de uitdaging om te behouden wat in het verleden met elkaar is opgebouwd en tegelijkertijd voorbereid te zijn op de vraagstukken die op genoemde terreinen voor ons liggen. We stellen vast dat veel activiteiten in gang zijn gezet en stellen voor deze in 2024 voort te zetten. De vraagstukken vragen namelijk nu om actie en we kunnen het ons niet veroorloven, ondanks de teruglopende middelen, daar nu al te veel gas op terug te nemen. Daarvoor zijn ze te groot en urgent. We blijven dus optrekken met gemeenten in de regio en met provincie en Rijk en betrekken vanzelfsprekend de stad bij de invulling en uitvoering van onze plannen. Dat laatste achten wij van grote toegevoegde waarde ondanks de tijd die sommige participatietrajecten soms kosten. De betrokkenheid van burgers uit zich ook in de toegenomen bereidheid om procedures te starten. Deze participatie en democratische waarborgen zijn in onze ogen een groot goed, maar betekenen ook dat planningen en uitkomsten niet altijd te voorspellen zijn.
De onzekerheden die gepaard gingen met corona en later de oorlog van Rusland in Oekraïne zijn gelukkig wel een stuk kleiner geworden. Corona lijkt iets uit een wat verder verleden. En de gevolgen van de Russische inval lijken, helaas, al bijna gemeengoed geworden. Zo vraagt de opvang van vluchtelingen uit Oekraïne, naast de reguliere opvang, nog steeds onze aandacht. Verder blijft ook de situatie op de arbeidsmarkt onze aandacht vragen. Studies laten zien dat we daar de komende tijd in ons land mee te maken blijven houden. In de voorliggende begroting anticiperen wij daarop door de ambities nog beter op de personele mogelijkheden af te stemmen. Maar ook door acties in gang te zetten die onze aantrekkelijkheid als werkgever verder kunnen vergroten. Dit, in combinatie met gericht en bewust inhuren van externe ondersteuning en het verder terugdringen van het ziekteverzuim, moet de beschikbaarheid van personeel op het noodzakelijk niveau brengen en houden.
De voorliggende begroting kent een positief begrotingssaldo voor de jaren 2024 en 2025. Daarna verslechtert het begrotingsperspectief. Indachtig de oproep van de VNG om een reële meerjarenbegroting op te stellen en met het oog op de al genoemde onzekerheden achten wij dat op dit moment aanvaardbaar. Zeker als we met elkaar de komende periode op zoek gaan naar mogelijkheden om dat meerjarenbeeld te verbeteren. In het volgende hoofdstuk en in de toelichtingen op de programma’s gaan wij nader in op het financiële beeld in deze begroting.
Tot slot wijzen wij u in het bijzonder op de leeswijzer bij deze begroting. In het verlengde van de gesprekken die wij met u hebben gevoerd over de kwaliteit en leesbaarheid van onze P&C documenten zijn enkele verbeteringen doorgevoerd. Wij hopen hiermee de toegankelijkheid, maar zeker ook de mogelijkheden voor uw kaderstellende en daaropvolgende controlerende rol te hebben vergroot. We realiseren ons dat dit nog niet af is en zullen, mede op basis van de ervaringen met de begroting 2024, hier in de komende begrotingen een vervolg op geven.